Waar tover je die leuke werkvorm toch vandaan?

Jeroen Blijsie
02 januari 2018

Iedereen die met groepen werkt loopt er op enig moment tegenaan: je bent op zoek naar effectieve en energieke werkvormen. Het probleem: waar vind je die ene werkvorm waarmee je je doel bereikt?

Er zijn werkvormen voor brainstormen, het nemen van beslissingen, het kiezen van ideeën, het uitwisselen van informatie enzovoort. In deze blog geef je ik vijf tips om goede werkvormen voor iedere bijeenkomst te vinden.

Tip 1: Lees een boek

Er wordt veel geschreven over (visueel) faciliteren, dit zijn de vijf boeken die ik zelf veel gebruik en je kan aanraden.

Het Groot Werkvormenboek door Saskia Hulscher en Angela Talen. Nog steeds de bestseller met werkvormen voor diverse soorten bijeenkomsten. Van kennis uitwisselen tot discussie tot het nemen van beslissingen. Het biedt een goed overzicht de verschillende type werkvormen.


Gamestorming door Dave Gray e.a.. Dit Amerikaanse boek gaat over de werkvormen die in technologie bedrijven in Silicon Valley gebruikt worden. Het vertelt je met welke werk- en spelvormen zij tot innovatieve ideeën komen. De focus ligt op het gebruik van low-tech middelen in een high-tech omgeving.


Beweging in je brein door Monique Hampsink en Nanette Hogedoorn. Dit boek is geïnspireerd op sport en bewegen. Er worden Nederlandse werkvormen met een fysiek aspect uitgelegd. Ideaal bij onderlinge samenwerking en de creatie van nieuwe dingen.

Visuele Meetings door David Sibbet. De bestseller op het gebied van visueel werken. Het leert je voornamelijk over het tekenen van resultaten in meetings. Zijn vervolgboeken Visual Teams en Visual Leaders zijn er ook, alleen in het Engels. Momenteel (januari 2018) werkt hij aan het boek Visual Consulting, samen met zijn partner Gisela Wendling.

Hartelijk Gefaciliteerd door Jeroen Blijsie en Annet Noordik.
Een boek over faciliteren in de breedste zin van het woord. De meest gebruikte werkvormen worden in hoofdstuk 3 besproken.

Tip 2: Sluit je aan bij een community

Op het gebied van (visueel) faciliteren zijn er twee grote en vrij actieve vakverenigingen: IAF en IFVP. Beide zijn ze ontstaan in de VS.

The International Association of Facilitators (IAF), heeft een Nederlandse afdeling. Ieder jaar in juni wordt er een congres georganiseerd, meestal in juni. De IAF biedt ook assessments: korte trajecten waarin je met andere facilitators faciliteert en van elkaar leert.

The International Forum of Visual Practitioners, is voornamelijk interessant vanwege de wereldwijde congressen. Het ene jaar wordt deze in de Verenigde Staten georganiseerd, het andere jaar op een ander continent. In de blog De laatste trends en ontwikkelingen in graphic facilitation doe ik verslag van mijn bezoek aan dit congres in juli 2017. Het volgende congres is in Denemarken.

Mijn ervaring is dat je op deze congressen bakken met inspiratie, energie en leuke contacten op kunt doen. Ik kom er zelf altijd erg geïnspireerd vandaan. Vooral de meerdaagse congressen die door collega's van over de hele wereld worden bezocht zijn er inspirerend.

Tip 3: Kijk de kunst af

Je kunt veel leren van andere facilitators. Handig als je bij sommige bijeenkomsten de deelnemer bent: door anderen te zien faciliteren, doe je nieuwe ideeën en inspiratie op. Je kunt ook een ervaren facilitator vragen om een dag mee te lopen als co-facilitator.

Tip 4: Volg een training

Er zijn verschillende plekken waar je een training kan volgen. Kies voor een inspirerende dag of een volledige opleiding. Bij The Visual Connection bieden we een- of meerdaagse trainingen aan. Kijk onderaan deze blog en op de website voor het aanbod trainingen van The Visual Connection.

Tip 5: Ga het gewoon doen

Hoe meer je faciliteert, hoe beter en creatiever je wordt. Ga dus gewoon van start. Begin met een kleine groep en met onderwerpen en werkvormen die in je comfortzone liggen. Doe het eventueel samen.

Wanneer je van start gaat als facilitator, zijn twee dingen belangrijk:

  1. Vraag deelnemers achteraf om feedback
  2. Blijf reflecteren op effectiviteit van de toegepaste werkvorm. Even stilstaan dus. Met dat motto in mijn achterhoofd blijf ik mezelf continu inspireren om bijeenkomsten nóg leuker en energieker te maken. Zo houd ik het voor mijzelf ook leuk ;-).

Succes met je volgende sessie!


Wil je leren visueel communiceren of meetings begeleiden?

We hebben diverse instaptrainingen en trainingen voor gevorderden. Zoals de training  Visueel Faciliteren , de  Leergang Faciliterend Leiderschap  en de training  Online Meetings met Impact .